Kripto paralar son yılların en önemli araçlarından bir tanesi ve geçtiğimiz yıl başlayan ve bu yıl popüler olan NFT’de kripto para tarafında önemli bir oyuncu. Bireysel alıcılar, kripto paralara yatırım yapıyor ve kripto para alıyor. Bir kısım bireysel veya kurumsal yatırımcı da NFT tarafına kaydı ve bu araçlardan satın alıyor. Peki gelecekte kripto paralar ve kripto oyunlar ne kadar hacme ulaşabilir.
Kripto dünyasını iyi anlamanız için öncelikle konuyu biraz finans çerçevesinden bakalım ve sizi bilgilendirelim istiyoruz ve kısa bir şekilde borsa kurallarından başlayarak kripto dünyasına doğru gelişmeleri aktaralım. Borsanın ortaya çıkması, şirketlerin finansman ihtiyacından ortaya çıktı ve bu durum zamanla ortaya profesyonel yatırımcıları çıkardı.
Borsanın geçmiş tarihi 1400’lü yıllara kadar dayanır ve ilk olarak Avrupa’da ortaya çıktı diyebiliriz. Diyelim ki X Kripto şirketiniz var ve bu şirketi büyütmek istiyorsunuz. Şirketi büyütmek için en önemli araç olan paraya ihtiyacınız var. Yatırımcılardan parayı toplamak için de hisse oluşturmanız ve satmanız gerekiyor. Yatırımcının, sizin hissenizi tercih etmesinin ana motivasyonu paranın bugünkü değeriyle x süre değerine bakması ve sizin hissenizin kar edeceğini düşünmesi.
Yani siz alıcıya ya da yatırımcıya gelir veya kazanç vadediyorsunuz ve yatırımcı da sizin hissenizi tercih ediyor. Örnek olarak Tesla’yı verebiliriz. Elon Musk, Tesla şirketini büyütmek istediğinde finansmana ihtiyaç duydu ve para toplamak için, Tesla hisseleri karşılığı yatırımcıların kapısını çaldı ve şirket hisselerinden bir kısmını satarak finansman elde etti ve bu finansmanla birlikte Tesla Model 3’ü tasarladı ve seri üretimle üreterek satış yaptı ve daha çok alıcıya ulaşarak gelir elde etti. Buradan gelen gelirlerin artması ve şirketin araçlarının talep görmesi, şirketin daha fazla sipariş almasına ve bu şekilde de Tesla hisselerinin hızla artmasına neden oldu.
Örnek olarak 2 sene önce 600 dolar seviyelerinde olan Tesla hissesi, günümüzde 1.000$’ın üzerine çıkarak, yatırımcısına 2 senede %40 para kazandırdı. Tesla’ya güvenip 10$ seviyesinde giren ve milyon dolarlar seviyelerinde hisse alan yatırımcılar da hala Tesla hisselerini elinde tutmakta ve gelecekte hisselerin daha da değerleneceğini düşünmekte. Yatırımcılar isterlerse, ellerindeki hisseleri satabilir ve gelire dönüştürebilir. Bu kısa anlatımla borsa sisteminin nasıl çalıştığını gördük. Kripto para tarafında da işleyiş benzer; fakat kripto sistemi biraz daha farklı.
Kripto para çıkaran teknoloji şirketleri, bir Whitepaper hazırlayarak, gelecekte sunacakları teknolojik gelişme veya farklı bir vaad sunarak kripto paralarını satışa çıkarıp para topluyorlar. NFT tarafında ise dijital ürün sahibi yaratıcılar, bu tasarımları NFT Blockchain teknolojisiyle benzersiz ve tek bir ürün ortaya koyup, bu ürünü satmaya ve paraya dönüştürmeye çalışıyor. Örnek Cem Yılmaz’ın karikatür çizimlerini satışa çıkarması gibi. Kripto oyunlar tarafında ise yine ortaya çıkan oyunlara kripto para ile yatırım almak ve bu kazanan oyun koinlerini oyunda kullanmak felsefesine dayanıyor ve bu işleyiş yeni gibi gözükse de eskiden oynanan oyunlar için böyle bir sistem mevcuttu.
Gelelim kripto varlıkların daha ne kadar para toplayacağına, Coinbase kazançlarına baktığımızda alım satım faaliyetinin ne kadar yoğun olduğunu görüyoruz. Robinhood’un kazancına baktığımızda da yine aynı şekilde komisyon kazançlarında artış var. Fakat son yıllarda, kripto paralarda ciddi bir balon oluştu ve bu kon hakkında açıklamada bulunan Amerikan hisse senedi yatırım platformunu; kripto gelirleri keskin bir şekilde düştüğünü ve Coinbase’in toplam işlem hacimlerinde ve gelirlerinde yılın ikinci çeyreğine kıyasla düşüşler kaydetti.
Bu Eylül’de sona eren üç aylık dönemde genel bir düşüş eğilimine rağmen kripto ticareti pazarında büyümenin hala mümkün olduğunu gösteren performans verilerini açıklayan kurum, bir miktar büyüme olabilir; fakat düşüş de var diye durumu özetledi. Tüm bunlar, kripto pazarının gelişmeye devam ettiğini söylüyor. Bir çeyrekten diğerine, büyük zincirleri ve daha küçük madeni paraları çevreleyen faaliyetler oldukça keskin bir şekilde dalgalanabilir. Coinbase gibi şirketler için bu, değişken gelirler ve karlar anlamına geliyor. Dalgalanma olduğunda kripto borsalar ciddi para kazanıyor; çünkü her işlemden komisyon alıyorlar.
Örneğin, Boss kripto tabanlı oyunlara yatırım yapmak için 90 milyon dolarlık bir fon topladı; Mythical Games, kripto oyunları oluşturmak için bu yaz 75 milyon dolar topladı; 500 milyon dolarlık bir değerlemeyle toplanan Parallel adlı bir ticaret kartı oyunu; ve Axie Infinity bu yılın başlarında bir yatırım turu yaptı. Bu hafta Forte, kripto oyun altyapısı için 725 milyon dolar topladı.
Bu, blockchain oyunlarının yakın vadede ne kadar sermaye çekebileceğini merak etmemiz neden oluyor. Normal kripto tarafında olan durgunluk, oyunlar ve NFT gibi kripto varlıklarda harekete neden oldu. Facebook’un Meta atılımı sonrasında NFT tarafına sermaye kayması oldu ve kripto tarafında düşüşler yaşandı. Bu noktada, yatırımcılar güçlü, öngörülebilir, artan gelirleri severler. Ayrıca, yatırımcılar çok daha az düzensiz gelir ve belirsizliği severler.
Danışmanlar bu yaşadığımız süreci şu şekilde özetliyor: Tüm büyük şirketlerin arkamızda ve daha küçük şirketlerin zamanımızın ve enerjimizin çoğunu işgal etmesiyle şu anda kazanç dönemini yaşıyoruz. Arabaların ve işgücünün maliyeti üzerindeki enflasyon baskılarının sigorta maliyetini belirlemeyi zorlaştırdığı ve yeni poliçeleri çekmek söz konusu olduğunda piyasadaki çeşitli oyuncuların daha dikkatli olmasına yol açtığı ortaya çıktı.
Kripto, NFT ve Kripto oyunları değerlendirmek ve özetlemek gerekirse bu varlıklar riskli varlıklar. Bir günde 100 bin TL de kazanabilirsiniz, aynı şekilde çok yüksek paralar da kaybedebilirsiniz. Her yatırımda olduğu gibi iyi araştırıp, kendinizden emin olup ve buraya yatıracağınız paraların hayatınızı etkileyecek paralar olmaması lazım. Bu yazı bir yatırım tavsiyesi değildir, biz sadece sizi bu alanda bilgilendirmek ve doğru adım atmanızı sağlamak istiyoruz. Kripto paralar çok oynak ve uzun süre bekleyecek güçteyseniz, denemek için ileride değerleneceğini düşündüğünüz kripto paralara küçük miktarlarda alım yapabilirsiniz.
Bu araçlar şu an için çok riskli yatırım araçları. NFT ise daha çok kreatif tarafta ürünleri aldığınız bir araç; fakat gelecekte sizin aldığınız bir karikatürü kime satabilirsiniz “soru işareti”. Oyun tarafında ise şirketin oyunu talep gördükçe para kazanabilirsiniz ve oyun sektörü de doyuma ulaşıyor gibi. Tüm bu detayları analiz ettiğimizde bizim görüşümüz kripto paraların ve NFT, Gaming gibi alanların ve borsaların doyuma ulaştığı yönünde ve çok dikkatli olmamız gereken bir süreç var. Fakat son karar sizin:)
Image Unsplash
